در شرایطی رشد روزافزون مصارف آب به ویژه انشعابات غیرمجاز، از چالش‌های اساسی کمبود آب محسوب می‌شوند که برای دومین سال پیاپی شاهد کاهش شدید بارندگی‌ها در استان کرمانشاه بودیم و در این شرایط سخت باید همه امکانات دستگاه‌ها برای تأمین آب شرب شهر‌ها و روستاها به کار گرفته شود، بر اساس گزارش شرکت آب و فاضلاب استان، حدود ۶۰۰ روستا در استان کرمانشاه درگیر تنش آبی هستند.
بسیاری از باغات استان کرمانشاه به دلیل خشکسالی در خطر جدی خشک شدن قرار دارند و نیازمند اندیشیدن تدبیری آنی هستند، اتمام منابع آب صدمات و خسارات جبران‌ناپذیری به زیرساخت‌ها نیز خواهد زد و در کنار محدودیت منابع، تقاضا هم در حال افزایش است، در این میان فرهنگ استفاده صحیح از منابع آب در بین مردم نهادینه نشده و مردم باید با احساس مسئولیت نسبت به کمبود آب، این منبع حیاتی را مصرف کنند.
استان کرمانشاه هم که ۵۴۰ هزار مشترک آب دارد و از این تعداد بیش از ۳۰۰ هزار مشترک مربوط به کلانشهر یک میلیون نفری کرمانشاه است از این پدیده مذموم رنج می‌برد و در شهر‌ها و روستاها شاهد آن هستیم!
این عمل ناشایست نه تنها به مصارف خانگی محدود نمی‌شود بلکه برخی در مصارف کشاورزی و باغات خود از انشعابات غیر مجاز بهره می‌برند که بر الگوی ناصحیح مصرف اثر می‌گذارد.
بدون تردید دارندگان انشعابات غیر مجاز آب به استفاده بی رویه از آب و بعضا مصارف ناصحیح روی می‌آورند و خواسته یا ناخواسته، فرصت بهره مندی از حیاتی‌ترین مایه زندگی را از برخی دیگر می‌گیرند، خسارت‌های مستقیم و غیرمستقیم انشعابات غیر مجاز شامل استفاده بی رویه از آب به دلیل عدم اندازه گیری و عدم پرداخت آب بهاء و تضییع حقوق عامه مردم هم می‌شود.
بر اساس قانون هر شخصی بدون دریافت انشعاب قانونی آب، برق، گاز و شبکه فاضلاب و اشتراک خدمات ارتباطی و فناوری اطلاعات، مبادرت به استفاده از خدمات مزبور نماید و یا با داشتن انشعاب مبادرت به استفاده غیرمجاز نماید، علاوه بر الزام به پرداخت بهای خدمات مصرفی و جبران خسارت و سایر حقوق مربوطه، جریمه می‌شود.
بر اساس قوانین با هرگونه انشعاب غیر مجازی اعم از هر مشترکی که ملک آن مشمول مواردی همچون انشعاب آبی که به صورت مستقیم از شبکه آبرسانی گرفته شده و فاقد کنتور آب است، استفاده از بای پس (میانبر) برای کنتور، نصب انشعاب فرعی قبل از کنتور، ایجاد اختلال در عملکرد کنتور، استفاده مشترک دو یا چند ملک از یک انشعاب قانونی به علت عدم پرداخت حق امتیاز آب از سوی دیگر استفاده کنندگان به جز مالک واقعی اشتراک خریداری شده تخلف محسوب می‌شود.
استفاده از انشعاب برای مواردی که برای نوع کاربری آن تعریف نشده باشد، عدم نصب کنتور بر روی انشعاب دارای امتیاز، استفاده از کنتور‌های تعمیری و یا غیراستاندارد، باز کردن شیرآلات و یا انشعابات مسدود شده توسط مشترک بدون هماهنگی و کسب مجوز لازم از شرکت آبفا، ساخت ملک بر روی شبکه توزیع آب شرکت آبفا، نصب مستقیم پمپ آب بدون مخزن در ساختمان نیز تخلف است و با آن برخورد خواهد شد.
اگر چه رصد و پایش شهر‌ها و روستاها، به جهت شناسایی انشعابات غیرمجاز و برخورد قضایی جدی با دارندگان این انشعابات توسط شرکت آب و فاضلاب استان صورت می‌گیرد، اما باید صرف هزینه‌های مادی و معنوی گزاف برای مجموعه آبفا، مردم و حتی دارندگان انشعابات غیر مجاز را هم در نظر گرفت در شرایطی که باید این قوا در جهت مقابله با خشکسالی و تنش آبی به کار گرفته شود.
از طرفی معمولا پراکندگی و فواصل این انشعابات از یکدیگر زیاد است و شناسایی و برخورد با آن‌ها زمان زیادی می‌طلبد، باید در نظر داشت، در همان بازه زمانی که یک باغدار یا کشاورز دارنده انشعاب غیر مجاز از آب شرب به منظور آبیاری باغات و زمین‌های خود بهره می‌برد و یا در مصارف خانگیِ بی رویه جهت شستشوی ماشین، فرش و .. مورد استفاده است، با توجه به تنش آبی، گرمای هوا و خشکسالی که با آن مواجهیم برخی در منازل خود از آب برای نوشیدن، طبخ، استحمام، شستشوی دست و ظروف و البسه بی بهره اند.
به علاوه در شرایط شیوع بیماری‌های ویروسی و لزوم حفظ و رعایت موارد بهداشتی، انشعابات غیرمجاز احتمال بروز مشکلات بهداشتی در آب آشامیدنی مردم را پدید می‌آورد و حقوق دولت و ملت را نیز در این زمینه ضایع می‌کند.
عدم تعهد نسبت به قوانین و تصور ذی حق بودن در برخی امور، افرادی را بر آن می‌دارد که نه تنها جنبه شرعی این کار را در نظر نگیرند، بلکه بی محابا نسبت به شرایط حساس کنونی، تاثیر عمل سوء خود را بر بی آبی در برخی محلات شهری و مناطق روستایی را هم نظر نگیرند.
چه شایسته است که التزام به قوانین و شرع را اگر در اولویت قرار نمی‌دهیم، نسبت به هم نوعان خود احساس تعصب و تکلف کنیم و در شرایطی که زمزمه‌های تلخ خشکسالی، بی آبی و تنش آبی به گوش می‌رسد، سهم خود را در جلوگیری از بروز آن ایفا کنیم.
فراموش نکنیم که شیوع بیماری کویید ١٩ و همه گیری آن به نوعی یادآورِ دردی مشترک میان تمامی انسان‌ها بود تا برای زنجیره حیات همه با هم تلاش کنند بنابراین اگر با بی توجهی و سهل انگاری به اتمام منابع آبی و بروز خشکسالی دامن بزنیم همگی در معرض بی آبی خواهیم بود و فرصت طلبی در شرایطی که آبی برای حیات نباشد، به کار نخواهد آمد.
یادداشت: زینب حقیری